Dans le port de Rotterdam

[Rotterdam, 25-27 Ιανουαρίου. Ένα report αρκετά καθυεστερημένο]



Το πρωινό ήταν τόσο μελαγχολικό και πνιγηρό, σκεπασμένο με πυκνή ομίχλη, που με έδιωχνε επιτακτικά. Ποιος άλλος λοιπόν ο προορισμός μου για αυτό το μουντό σαββατοκύριακο, εκτός το «φεστιβαλικό» μεγάλο λιμάνι της Ολλανδίας;
Εξαιτίας της ομίχλης. Αυτή ήταν λοιπόν η καταλυτική αφορμή χάρη στην οποία βρέθηκα, απροσδόκητα, στο Ρότερνταμ. Ο πραγματικός βέβαια λόγος δεν ήταν άλλος από τις ταινίες. Η απόφαση ήταν αστραπιαία και καθώς το τραίνο διέσχιζε την επίπεδη πεδιάδα του Βελγίου, το μυαλό μου έτρεχε ήδη στις τεράστιες, όπως φημίζεται, προβλήτες με τους γερανούς και τα αραγμένα πλοία που φορτώνουν και ξεφορτώνουν εμπορεύματα. Στο περίφημο Μεγάλο Λιμάνι.
Ένα λιμάνι που τελικά ελάχιστα είδα μιας και η καρδιά του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ χτυπάει στο κέντρο της πόλης, στο κεντρικό κτήριο Doelen, στους πολυκινηματογράφους Pathe και στις αίθουσες Luxor, Cinerama και Vester, που βρίσκονται όλα μακριά από το λιμάνι. Οι κινηματογραφικοί εξουθενωτικοί ρυθμοί δε με άφησαν ωστόσο να σκεφτώ τη θάλασσα για πολύ. Το πρόγραμμα ατελείωτο, τα τμήματα, διαγωνιστικά και μη, πολλά. Ο χρόνος μου ελάχιστος. Πολλοί από τους τίτλους μου ήταν ήδη γνωστοί. Ταινίες από τις Νύχτες Πρεμιέρας («Τα Νούφαρα» που πήραν το βραβείο κοινού στο αθηναϊκό φεστιβάλ το Σεπτέμβριο, παραδείγματος χάριν), ακόμα περισσότερες από το τελευταίο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης («Cargo 200», «Continental», «Tricks», κ.α.) αλλά και «μεγάλες» ταινίες που ήδη προβάλλονται ή προβλήθηκαν στην Ελλάδα ή σε μεγάλα διεθνή φεστιβάλ («Περσέπολις», «Juno», «Εσείς οι ζωντανοί» "Paranoid Park"κ.α.) φιγουράριζαν στο πρόγραμμα και στις αφίσες στους χώρους του φεστιβάλ. Με πολλές από τις προβολές να είναι ήδη πλήρεις και με τον κόσμο να αυξάνεται καθώς προχωρούσε η ώρα, κάπου ανάμεσα σε ατελείωτες ουρές και περιλήψεις των έργων στα ολλανδικά, βρέθηκα με τα εισιτήρια στα χέρια. Στο μεταξύ, ο ζωογόνος Τ., η υπέροχη Α., ο "μεγάλος" Χ. και ο χαμηλών τόνων Γ. είχαν φροντίσει για τα πάντα (ευχαριστώ τόσο πολύ!).
Οι εικόνες που πρόλαβα να δω ήταν ενδιαφέρουσες, μα ομολογουμένως όχι εντυπωσιακές. Το κινέζικο "The Summer Solstice" ήταν χαμένο κάπου ανάμεσα στην πολυλογία για την ζωή, τον Μάο, ένα δράμα τραβηγμένο από τα μαλλιά και αρκετά κακές ερμηνείες, ενώ το Γιαπωνέζικο "This world of ours" παρόλο που έδειξε έναν εξαιρετικά ταλαντούχο σκηνοθέτη, έκανε τεράστιες κοιλιές ανάμεσα σε, ομολογουμένως, εξαιρετικά 5λεπτα. Το "Κουρδιστό Πορτοκάλι" made in Japan, είχε σίγουρα πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία, αλλά δεν κατάφερε να ξεφύγει από μια εφηβική επαναστατικότητα χωρίς προορισμό. Το γλυκύτατο "It's hard to be nice" διαδραματίζεται στη σημερινή Σερβία των μικροαπατεώνων και της πονηριάς, μιας χώρας που προσπαθεί, σαν τον κουτοπόνηρο καλοκάγαθο πρωταγωνιστή της, να ξεφύγει από το "βρώμικο" παρελθόν της και να ορθοποδήσει. Γλυκόπικρη και ευαίσθητη, με εξαιρετική φωτογραφία, θύμισε την Ελλάδα του '50, και με ταξίδεψε νοσταλγικά. Το γαλλικό "57000 km entre nous" είχε επίσης ενδιαφέρον, παρά την κουραστική του κάμερα στο χέρι, κάνοντας ένα σχόλιο στην ιντερνετική κοινωνία που ζει μέσα από οθόνες και αυτοεπιβεβαιώνεται μέσα από το YouTube. Στην καρδιά του, βρισκόταν ένα συγκινητικό ερωτικό δράμα, αλλά οι δευτερεύοντες χαρακτήρες ήταν αυτοί που τραβούσαν, λανθασμένα, την προσοχή. Παρά τις πολλές αδυναμίες του, βρέθηκα, μέρες μετά να σκέφτομαι τα παιχνίδια και της διαδρομές αυτού του έργου. Την προσοχή μου τράβηξε, και δικαίως από ότι φάνηκε από την τελική βράβευσή του, το "Go with Peace Jamil" ένα δυνατό δράμα, με πολύ δράση και ακόμα περισσότερη ανθρωπιά. Ο Τζαμίλ, κάπου σε μια απροσδιόριστη χώρα της Μέσης Ανατολής, βρίσκεται εν μέσω μιας θανατηφόρας βεντέτας. Αφορμή, μια παλιά δολοφονία. Βαθύτερη αιτία, οι θρησκευτικές διαφορές. Ή μήπως αυτή ήταν η αφορμή και άλλη η αιτία; Εξαιρετική φωτογραφία, με κοντινά πλάνα στα ηλικοκαμμένα πρόσωπα των υποψήφιων δολοφόνων που εκόντες άκοντες παρασύρονται σε ένα κύκλο θανάτου. Εξαιτίας του ήλιου..
Την προσοχή φάνηκαν να τραβούν και το πολυδιαφημισμένο εκεί "TBS" (εγχώριο προϊόν γαρ), αλλά καλά λόγια ακούστηκαν και για την, κατά πως φαίνεται, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα "Ιστορία 52" του Αλέξη Αλεξίου.
Τόσο λίγο κι όμως τόσο πολύ. Πριν προλάβω να γευτώ εικόνες και φεστιβάλ, βρισκόμουν ήδη στο τραίνο της επιστροφής. Όμως το μυαλό κι η καρδιά μου είχαν μείνει "dans le port de Rotterdam", παραλλάσοντας τον αγαπημένο Brel...
Και του χρόνου.