"Good Βye, Lenin!", του Wolfgang Becker

[Με αφορμή αυτή την είδηση. Όταν η ζωή αντιγράφει την τέχνη και η πραγματικότητα μας εκπλήσσει περισσότερο κι από την πιο τραβηγμένη φαντασία..]

Στα 1989, μια Γερμανία χρόνια διχασμένη, με δυο πλευρές αντικρυστές που κοίταζαν μα δεν έβλεπαν η μία την άλλη, γιατί ανάμεσά τους ορθωνώταν ένα τείχος από μπετόν και προπαγάνδα. Η καθεμία βυθισμένη στη δική της αλήθεια, που τρεφόταν με το ψέμα της απέναντι, και στη μέση ένα βάναυσο διαχωριστικό που δεν επέτρεπε στην αλήθεια της μιας πλευράς να μολύνει το ψέμα της άλλης.
Στα 1989, μια οικογένεια χρόνια χωρισμένη, ο πατέρας χαμένος κάπου από την απέναντι πλευρά, τα παιδιά να κοιτούν δειλά προς τα εκεί που δύει ο ήλιος και μια μάνα που εθελοτυφλεί καθηλωμένη πεισματικά σ'ενα όραμα προ πολλού (από την αρχή;) ξεθωριασμένο. Όμως εκείνη εκεί, πιστή σε ένα σύστημα που πίστευε πως την έθρεφε, στο σύστημα που τη μεγάλωσε, σε ένα σύστημα που άνθρωποι σαν κι αυτήν το έθρεψαν και το μεγάλωσαν.
Και κάπου εκεί, στη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε ανατολή και δύση, σε μια από αυτές τις συνεχείς και ολοένα αυξανόμενες διαμάχες του νέου με το παλιό, έρχεται το σοκ. Ο γιος παραπατάει προς τα δυτικά και η μάνα συγκλονισμένη από τη συνειδητοποίηση, πέφτει σε κώμα. Και οι εξελίξεις δραματικές. Σε ένα βράδυ, σε δυο βράδυα, σε μερικές βδομάδες έπεσε ο τοίχος, έπεσαν οι παρωπίδες, έπεσαν οι μάσκες. Και εκείνη παρέμενε σε κώμα. Ο κόσμος άλλαζε, έτρεχε, προχωρούσε, μα το δικό της μυαλό έμενε εκεί, κολλημένο, ασυναίσθητα λόγω της συγκυρίας μα ίσως κατά βάθος συνειδητά λόγω της εσωτερικής της βαθιάς επιθυμίας.
Και μετά; Όταν ξυπνήσει; Μετά το πρώτο σοκ πως θα αντέξει το δεύτερο σοκ, το ουσιαστικό; Την πραγματική αλλαγή; Πως θα αντέξει η αδύναμη, σοσιαλιστική της καρδιά τον νέο κόσμο;
Και έτσι θα ξεκινήσει ένας αγώνας δρόμου, ένας αγώνας δρόμου τραγικά ειρωνικός, μια κούρσα προς τα πίσω, σε πείσμα των καιρών που έτρεχαν μπροστά, μπροστά, μπροστά. Όσο η χώρα προχωρούσε ακάθεκτη προς τη δύση, ένα σπίτι, ένα δωμάτιο έμενε προσηλωμένο, καθηλωμένο στα παλιά ιδανικά.
Με ένα βλέμμα γλυκό, σε στιγμές σχεδόν νοσταλγικό μα και σκληρά ειρωνικό, όμως πάντα τόσο μα τόσο ανθρώπινο, το "Good Bye Lenin" κουνά το μαντήλι στη διχασμένη Γερμανία και παρακολουθεί πατρικά την αναγεννημένη, "ενωμένη" Γερμανία να κάνει τα πρώτα της δειλά βήματα, μέσα από το βλέμμα του μπερδεμένου, απολιτικ πρωταγωνιστή που ισορροπεί φοβισμένος μα και αισιόδοξος ανάμεσα στα 80m2 του υπαρκτού σοσιαλισμού που (του) έχουν απομείνει και στην ανεξερεύνητη νέα χώρα του που απλώνεται προκλητική μπροστά του..

[Μου είχε κάνει εντύπωση και τότε, όπως μου έκανε και φέτος με τις "Ζωές των Άλλων", η υποδοχή που είχε επιφυλάξει το ελληνικό κοινό στην ταινία "Good bye Lenin!". Μια χώρα όπως η δική μας, που η σινεφιλ κοινότητα κρατάει σθεναρά το λάβαρο της αριστεράς και από τη συμπεριφορά της μοιάζει συχνά σχεδόν να μετανιώνει που δεν είχε αντίστοιχο πρόσφατο παρελθόν με τη Γερμανία (και γενικά με το ανατολικό μπλοκ), πίστευα -ευτυχώς λανθασμένα- ότι θα παραβλέψει αυτές τις ταινίες. Ταινίες που είναι φτιαγμένες με υλικά παρμένα μέσα από τη βιωμένη ιστορία του υπαρκτού σοσιαλισμού και που λαμβάνουν ως αυτονόητα πράγματα που εδώ στην Ελλάδα αδυνατούμε να κατανοήσουμε (ή που, χειρότερα, κατανοούμε, αλλά επειδή δεν "πάθαμε για να μάθουμε" προσποιούμαστε οτι δεν αντιλαμβανόμαστε και φωνασκούμε θεωρητικώς εκ του ασφαλούς). Υπάρχουν και οι ευχάριστες εκπλήξεις λοιπόν.]