Νo internet connection. Τoo much work. Βrain fried.

Αλλά και δύο από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς εδώ και μια βδομάδα στους κινηματογράφους.

"The Bourne Ultimatum", του Paul Greengrass

[contains spoilers]

Ενας κουρδιστος ανθρωπος - Ενας κουρδισμενος πρακτορας.
Δυο ταινίες πριν, ο νεαρος David Webb μεταμορφωνεται στον Jason Bourne. Εθελουσιως ή ακουσιως; Το ερωτημα παραμενει αλλα το αποτελεσμα επερχεται ετσι κι αλλιως: Ο ανθρωπος πεθαινει (ή τουλαχιστον βρισκεται εν υπνωσει) και ο αυτοματοποιημενος υπερπρακτορας γεννιεται. Bourne is born. Χωρις μνημη, αλλα με σχεδον υπερφυσικες ικανοτητες. Χαρη σε μια εκπαιδευση χωρις προηγουμενο, με μεθοδους που ποτε δε θα μαθουμε και που καμια επισημη αρχη ποτε δε θα παραδεχτει. Με αποστολες απροσδιοριστες, μυστικες και ακρως επικινδυνες. Για λογους ομως παντα ασαφεις. Τι κρυβεται πισω απο τους "ακρως απορρητους" φακελους και τι είναι αυτό που προσπαθεί εδω και τρεις ταινιες να ανασυνθεσει στη μνημη του ο Μπορν;
Πισω απο τους καταιγιστικους ρυθμους, τα αγχωτικα -αριστοτεχνικα παρουσιασμενα απο τον Greengrass- ανθρωποκυνηγητα, τις ασφυκτικες παρακολουθησεις των παντων, τους πυροβολισμους, τους διαξιφισμους αναμεσα σε "καλους" και "κακους", κρυβεται κατι περισσοτερο. Κρυβεται ενας ανθρωπος. Που δεν ειναι lifestyle πρακτορας προς τερψη, σαν τον James Bond. Για τον ηρωα του Matt Damon οι ανθρωπινες απωλειες, οι αποστολες, το κυνηγητο δεν γινεται στο ονομα καποιου ανωτερου "καλου" και εναντιον καποιου αορατου, απροσδιοριστου "κακου". Ο Μπορν, δεσμιος μιας αποφασης που δεν γνωριζει γιατι πηρε (και που ποτε εντελει δε θα μαθει) , βρισκεται εγκλωβισμενος σε μια σειρα κινησεων που δεν μπορει να ελεγξει.
Προσπαθει να ξεφυγει μαλλον απο συνηθεια. Αυτοματα, οπως σε καθε του κινηση, επιβιωνει ανασυροντας αναμνησεις. Ειναι μια πολεμικη μηχανη γιατι ετσι του εμαθαν. Και το θυμαται, εστω αμυδρα. Και δρα σαν αυτοματο. Eιναι ομως και ανθρωπος, γιατι ετσι γεννηθηκε. Και το θυμαται κι αυτο, κι ας προσπαθησαν να τον κανουν να το ξεχασει. Και αντιδρα και ως ανθρωπινο ον. Και προσπαθει να εκδικηθει, αλλα χωρις να ξερει τι εκδικειται. Νομιζει πως εκδικειται τον θανατο της φιλης του, αλλα στην πραγματικοτητα θελει να εκδικηθει το δικο του θανατο. Το θανατο του David Webb. Τη γεννηση του Jason Bourne.
Οταν λοιπον, μετα απο πολλες παρακαμψεις, θα φτασει επιτελους στον τοπο της μεταμορφωσης, της γεννησης του υπερπρακτορα, στην αρχη του -εκει που τον "κουρδισαν" και του αφαιρεσαν σχεδον την ανθρωπινη υποσταση, οταν θα ανασυνθεσει τις αναμνησεις και θα ξαναφτασει στην αφετηρια, εκει ακριβως θα μπορεσει να ξαναγινει ανθρωπος.
Και εκεινη τη στιγμη, τη μηδενικη, ενας πυροβολισμος θα τον οδηγησει σε ενα συμβολικο θανατο και μια βουτια θα τον οδηγησει σε μια κυριολεκτικη αναγεννηση μεσα απο το νερο: Jason Bourne is reborn και εμεις, οι θεατες μπορουμε επιτελους, λυτρωμενοι, να παρουμε μια ανασα. Οι "ταινιες δρασης" μολις αγγιξαν τη νεα τους κορυφη.

"Το άλλο δωμάτιο", του Αχιλλέα Παπακωνσταντή

Γεγονότα και μηνύματα. Πομποί και δέκτες. Θύτες και θύματα.
Αντίθετοι πόλοι, αντιφατικά κείμενα. Και ανάμεσα τους το μέσο: η εικόνα. Αυτή που καταγράφει το γεγονός ή που το παραμορφώνει, αυτή που μεταφέρει το μήνυμα, και αυτή που το διαμορφώνει συγχρόνως. Μπροστά από την οθόνη ο δέκτης και πίσω από αυτήν ο πομπός. Και ανάμεσά τους οι εικόνες, που αναπαριστώντας (αντικαθιστώντας) την πραγματικότητα και μεταδίδοντας (μεταμορφώνοντας) τα μηνύματα διαμορφώνουν τις συνειδήσεις. Συνειδήσεις που κατατάσσουν τόσο τους πομπούς, όσο και τους δέκτες: Παθητικοί καταναλωτές και (ή) ενεργοποιημένοι πολίτες. Εναλλασόμενοι και οι ρόλοι, ανάλογα με τη διάθεση και το βαθμό ενεργοποίησης και ευαισθητοποίησης. Ο θύτης γίνεται θύμα, ο ανακριτής γίνεται ανακρινόμενος, ο πομπός γίνεται δέκτης.
Δεν είναι απλά θέμα οπτικής. Είναι, κυρίως, θέμα αντίληψης της πραγματικότητας. Και, συνακόλουθα, συμπεριφοράς. Εθισμένοι, συνειδητά ή ασυνείδητα, να καταναλώνουμε εικόνες (τηλεοπτικές αλλά και κινηματογραφικές), υπάρχει πάντα η πιθανότητα (ο κίνδυνος;) να παρασυρθούμε από αυτές. Και να ξεχάσουμε οτι η πραγματικότητα μπορεί να βρίσκεται σ'ένα άλλο δωμάτιο, έξω από την οθόνη. Οτι τρέχει ανεξάρτητα από το πάτημα του κουμπιού του τηλεκοντρολ, οτι συχνά δεν είναι αποτυπωμένη σε φιλμ. Οτι η αλήθεια δε μοντάρεται και οτι η ζωή δεν προβάλλεται σε οθόνη, αλλά χορεύει σε ηλιόλουστους κήπους και φωνάζει στους δρόμους.
Μια ταινία που παίζει με τη διφορούμενη έννοια του "μηνύματος" χωρίς να επιχειρεί να διαμορφώσει απόψεις αλλά θέτοντας ερωτήματα και ένας δημιουργός που έχει την ευφυία να παίξει με το κοινό του χρησιμοποιώντας την εικόνα ως μέσο για να αναρωτηθεί για το ρόλο και την παντοδυναμία της..

[η μικρού μήκους ταινία "Το άλλο δωμάτιο" του φίλου συνblogger Αχιλλέα προβλήθηκε στο πλαίσιο του AZAshortfilmfestival στη Θεσσαλονίκη]

Νύχτες Πρεμιέρας - end titles

Κυριακή 29 / 9

Hallam Foe / Το ημερολόγιο ενός ρομαντικού ηδονοβλεψία
Ένας συμπλεγματικός έφηβος, πληγωμένος τόσο βαθιά από το μυστήριο θάνατο της μητέρας του, που αρνείται ουσιαστικά να ζήσει. Και έτσι επιλέγει να παρασιτήσει τρυπώνοντας στις ζωές των άλλων. Ένας ηδονοβλεψίας που παρακολουθεί για την ηδονή της παρακολούθησης και όχι για τη σεξουαλική ηδονή. Επιτηδευμένα αγριάνθρωπος, προσπαθεί να δυσκολέψει τη ζωή της μητριάς του, μα το μόνο που καταφέρνει είναι να μπερδέψει ακόμα περισσότερο την κατάσταση και να γεμίσει τον εαυτό του με ακόμα περισσότερες συμπλεγματικές ενοχές. Αφήνει ο σπίτι του, αφήνει την εξοχή του και μας δημιουργεί την ελπίδα πως θα μπορέσει να αφήσει πίσω του και τις πληγές του παρελθόντος. Όμως, φτάνοντας στο Λονδίνο, πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο: παθιάζεται με μια σωσία της χαμένης μητέρας του και μπλέκει σε μια δίνη που το “φυσιολογικό” δεν έχει θέση, φτάνοντας στα άκρα. Aυτός όμως θα αποδειχτεί τελικά και ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να έρθει αντιμέτωπος με τους δαίμονές του και να τους διώξει μακριά. Αντιμετωπίζοντάς τους καταπρόσωπο θα καταφέρνει, επιτέλους, να κάνει το πολυπόθητο βήμα μπροστά. Ένα θέμα θεωρητικά δύσκολο, και ένας ψυχισμός σκοτεινός, όμως αυτό είναι ένα φιλμ γεμάτο ευαισθησία, φως και ανθρωπιά (και ωραίες μουσικές), που παρακολουθεί τον ήρωά του όχι με το ενοχικό βλέμμα ενός ηδονοβλεψία αλλά με το ειλικρινές ενδιαφέρον ενός φίλου.
*δημοσιεύτηκε με παραλλαγές στον Εξώστη

Sigur Ros: Heima / μια ταινία για τους Sigur Ros
Η μυστηριακές, σχεδόν μυστικιστικές μελωδίες των ισλανδών Sigur Ros εξηγούνται καλύτερα μόνο όταν ρίξει κανείς μια ματιά στον τόπο γέννησής τους: Το ηφαιστιογενές και παγωμένο αντιφατικό τοπίο της απομονωμένης Ισλανδίας μπορεί να διαφωτίσει, κάνοντας έτσι την ακρόαση των τραγουδιών τους μια συγκλονιστική εμπειρία. Μετά από μια σειρά επιτυχημένες συναυλίες σε όλο τον κόσμο το μουσικό συγκρότημα επέστρεψε στην πατρίδα του για να δώσει μερικές απρογραμμάτισετς, δωρεάν συναυλίες σε όλη την Ισλανδία. Κι εμείς, παρακολουθούμε σκηνές από τις συναυλίες με εμβόλιμα πλάνα από τα ισλανδικά τοπία, αποσβωλομένοι τις μελωδίες των οργάνων και των εικόνων. Εξαιρετικά καλαίσθητο και καλοδουλεμένο, ένα ντοκυμαντερ που μπορεί άνετα να παρακολουθηθεί τόσο από φαν του συγκορτήματος όσο και από μη μυημένους.

Teeth / Δόντια
Μια θεούσα νεανίς, ένας όρκος παρθενίας, ένας απροσδόκητος έρωτας και μια vagina dentate -ή ελληνιστί ..ένα οδοντωτό αιδοίο! Σε μια μικρή πόλη στην καρδιά της συντηρητικής Αμερικής, η έφηβη Ντον είναι πρότυπο αγνότητας και ευλάβειας, φροντίζει για τη βαριά άρρωστη μητέρα της και αποφεύγει διακριτικά τις επαφές με τον αδερφό της, ένα «ρεμάλι» με ακόρεστες σεξουαλικές ορέξεις. Στην ήρεμη πόλη τους όμως, τα πράγματα δεν είναι και τόσο ήρεμα και φυσιολογικά, μιας και ένα τεράστιο εργοστάσιο μολύνει, καθώς φαίνεται, με χημικά τον αέρα. Και το αποτέλεσμα; Μια ιδιόμορφη «μετάλλαξη» θα συμβεί στην Ντον. Και ο όρκος παρθενίας της από θεωρία θα γίνει πράξη -κυριολεκτικά. Ακόμα και όταν θα προσπαθήσει (ή θα προσπαθήσουν να την κάνουν) να τον παραβεί, η.. φύση της θα έχει άλλη άποψη. Και η αθώα και αγνή Ντον θα μεταμορφωθεί σε μια σεξουαλική γυναίκα-εκδικητή. Ένα teen splatter που θα έβαζε τον Φρόυντ σε σκέψη αλλά και που προσπαθεί (μέχρι ενός σημείου) να κάνει κοινωνικό σχόλιο στη θρησκοληψία και τη στενοκεφαλιά της συντηρητικής Αμερικής. Κέρδισε (επάξια) πολλά γέλια και χαμόγελα.. με δόντια.

Kυριακή 30/9

I’m not there
Μυστήριο τραίνο αυτή η ιδιόμορφη ταινία-αφιέρωμα στον Μπομπ Ντυλαν. Απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί ντοκυμαντερ (μάλλον ο Τodd Haynes επιλέγει να ειρωνευτεί το συγκεκριμένο είδος), αλλά από την άλλη ούτε πατά σταθερά τα πόδια του στη μυθοπλασία. Επτά χαρακτήρες, επτά ιστορίες, ένας άνθρωπος. Εμπνευσμένος, καθώς λεει, από «τα τραγούδια και τις πολλές ζωές του Bob Dylan» ο Haynes δημιουργεί επτά χαρακτήρες που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ακουμπούν στη ζωή του μεγάλου τραγουδοποιού :Ένας νεαρός νέγρος, ένας αυθάδης ποιητής, ένας μοναχικός καουμπόυ, ένας διάσημος ηθοποιός και ο διάσημος τραγουδιστής σε διάφορες εκδοχές. Να πω την αλήθεια μου, «Ντυλανική» δεν είμαι. Όχι γιατί δεν μου αρέσει η μουσική του, αλλά γιατί δεν την γνωρίζω καλά. Και νομίζω πως αυτή είναι μια ταινία που αφορά περισσότερο τους φαν του Ντυλαν, μια και είναι ολόκληρη μια αναφορά στη ζωή και στο έργο του: στα τραγούδια του, στους στίχους του, στα λόγια του, στις συνεντεύξεις του, στην καθημερινότητά του. Προσπαθούσα από εδώ και από εκεί να πιάσω το νήμα και να παρακολουθήσω κάτι για τη ζωή του πραγματικού Ντυλαν, αλλά ο σκηνοθέτης μου έβγαζε αυθάδικα τη γλώσσα και τραβώντας μου το σκοινί, με άφηνε μετέωρη να παρακολουθώ τις εικόνες και τις μουσικές και την απότομη μετάβαση από ιστορία σε ιστορία, καθώς τα κεφάλαια της ζωής και του έργου του Ντυλαν συμπλέκονταν μεταξύ τους.
Δεν ξέρω αν αυτή η ταινία μου άρεσε ή όχι. Γιατί είχε ένα περιεχόμενο που δεν μπορούσα να παρακολουθήσω. Όμως ένιωθα πως έβλεπα κάτι αλλόκοτα πρωτότυπο, που κατά ένα παράξενο τρόπο δεν με έκανε να βαρεθώ ούτε στιγμή και με έκανε να αναζητήσω τις μουσικές και τα κεφάλαια της ζωής του Ντυλαν που δεν γνωρίζω. Και ίσως μετά από ..μελέτη και εντατική ακρόαση, να το ξαναδώ.